Rozwadowscy znad dolnego Sanu

Treść

Rozwadowscy herbu Trzy Trąby należeli do najstarszych i najznamienitszych rodów szlacheckich w Polsce. Ich przedstawiciele odgrywali znaczącą rolę w różnych dziedzinach: militarnej, politycznej, naukowej, artystycznej, gospodarczej, sądowniczej i kościelnej. Służyli Ojczyźnie w potrzebie, niejednokrotnie oddając za nią swoje życie. Genealogia tej familii sięga czasów króla Kazimierza Wielkiego, który w 1355 r. nobilitował niejakiego Wilhelma, ówczesnego przełożonego nad kopalniami soli w Wieliczce. Jego potomkowie spowinowacili się z rodem piszącym się z Brzezia, a pieczętującym się herbem Trąby - Brzezina. Z nich wywodzili się Jordanowie, z których w prostej linii pochodzą Rozwadowscy, piszący się z "Wielkiego" Rozwadowa w ziemi łukowskiej na Podlasiu. Stamtąd właśnie wywodził swój ród Gabriel Rozwadowski, założyciel miasta Rozwadowa nad Sanem. W młodości obrał on karierę wojskową i przez wiele lat walczył na dalekich Kresach Rzeczypospolitej. Miasto założył na podstawie przywileju uzyskanego od króla Jana III Sobieskiego w 1690 r.
Wartości, którym był wierny założyciel Rozwadowa, i zasługi położone dla rozwoju regionu nadsańskiego w niesprzyjających życiu gospodarczemu latach potopu szwedzkiego, następnie wojen moskiewskich, buntów kozackich, najazdów Tatarów i zagrożenia najazdem od strony Turcji skłoniły ks. prof. Wilhelma Gaj-Piotrkowskiego, wielce zasłużonego badacza przeszłości regionu nadsańskiego, oraz Kazimierza Jańczyka do opracowania szczegółowej monografii pt. "Rozwadowscy - założyciele miasta Rozwadowa".
Monografia została zrealizowana na podstawie wnikliwych analiz obszernych zasobów archiwalnych nigdzie jeszcze niepublikowanych, w przeważającej większości tłumaczonych przez ks. W. Gaj-Piotrkowskiego z łaciny. Każda ważniejsza wiadomość została poparta licznymi wyciągami dokumentalnymi, które bardzo ożywiają naukowy tekst, wprowadzając niezwykle interesujące realia życia XVIII-wiecznej szlachty. Opracowany pieczołowicie rodowód stanowi w dotychczasowej literaturze heraldycznej pionierskie osiągnięcie o charakterze genealogicznym. W przyszłości może stanowić bazę źródłową do dalszych badań nad obszernymi dziejami rodu Jordan-Rozwadowskich.
Alicja Trześniowska

Książkę "Rozwadowscy - założyciele miasta Rozwadowa" ks. W. Gaj-Piotrowskiego i K. Jańczyka można nabyć w Muzeum Regionalnym, ul. Sandomierska 1, 37-464 Stalowa Wola, tel. (15) 844 85 56, 843 35 12, fax (15) 844 85 57, e-mail: muzeum@um.stalwol.pl

"Nasz Dziennik" 2005-10-04

Autor: ab